تبدیل شدن اصفهان به پرمخاطره‌ترین منطقه و نماد فرونشست کشور

دی 5, 1400
24 بازدید

نتایج مطالعات سازمان زمین‌شناسی  و اکتشافات‌معدنی کشور نشان می‌دهد که اصفهان نماد فرونشست زمین در کشور شناخته شده است چرا که بالاترین نرخ فرونشست دشت اصفهان به سالی ۱۹ سانتی‌متر رسیده و بیشتر این فرونشست‌ها در حاشیه‌ها و درون مناطق شهری و جمعیتی و زیرساختی رخ داده است. به گزارش ایسنا، فرونشست زمین پدیده‌ای است که […]

تبدیل شدن اصفهان به پرمخاطره‌ترین منطقه و نماد فرونشست کشور

نتایج مطالعات سازمان زمین‌شناسی  و اکتشافات‌معدنی کشور نشان می‌دهد که اصفهان نماد فرونشست زمین در کشور شناخته شده است چرا که بالاترین نرخ فرونشست دشت اصفهان به سالی ۱۹ سانتی‌متر رسیده و بیشتر این فرونشست‌ها در حاشیه‌ها و درون مناطق شهری و جمعیتی و زیرساختی رخ داده است.

به گزارش ایسنا، فرونشست زمین پدیده‌ای است که بر اثر خالی شدن آب بافت‌های متراکم و لایه‌های زیرین سطح زمین رخ می‌دهد که در نتیجه آن سطح زمین به صورت تدریجی و در برخی موارد به صورت ناگهانی فرو می‌نشیند. به اعتقاد کارشناسان این نشست باعث ایجاد ترک و شکاف‌هایی در زمین شده و بر الگوی جریان‌های زیرزمینی و سطحی، تغییر کیفیت آب‌های زیرزمینی، تغییر شکل سطح زمین و سیل خیزی مناطق تأثیر می‌گذارد.

بر پایه نتایج مطالعات اخیر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، دشت اصفهان به ویژه مناطقی که از زاینده‌رود تغذیه می‌کرده، نواحی شمال شهر اصفهان و منطقه رهنان، فرودگاه شهید بهشتی، کوهپایه و همچنین شهرهای دامنه، اردستان، کاشان، ورزنه، برخوار، خوراسگان، شهرضا، سجزی و دشت مهیار بسیار متأثر از پدیده فرونشست هستند.

بررسی ۳۵ محدوده مطالعاتی (دشت) به لحاظ سطح آب زیرزمینی و فرونشست در استان اصفهان حاکی است که از این تعداد هشت محدوده آزاد، ۱۷ محدوده ممنوعه و ۱۰ محدوده ممنوعه بحرانی بوده و آثار فرونشست زمین در این ۲۷ دشت ممنوعه مشاهده شده است.

بر پایه این مطالعات هشت محدوده آزاد که وضعیت مناسب‌تری از نظر سطح آبخوان دارند شامل مناطق انارک، نائین، خور، جندق، بیاضه، بختیاری، گاوخونی و چوپانان است اما ۱۰ محدوده ممنوعه بحرانی دشت‌های مهیار شمالی، مهیار جنوبی، کاشان، گلپایگان، اصفهان- برخوار، اردستان، باد- خالدآباد، دامنه، مورچه خورت و نجف‌آباد را شامل می‌شود که همگی درگیر فرونشست زمین هستند.

کارشناسان برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی خارج از توان آبخوان و نبود توازن بین برداشت و تغذیه منابع آب زیرزمینی را عامل فرونشست زمین می‌دانند. بیش از ۹۰ درصد فرونشست‌ها در ایران و جهان با برداشت از منابع آب زیرزمینی ارتباط مستقیم دارد.

آمارها نشان می‌دهد استان اصفهان در چهار دهه اخیر نزدیک به ۱۲ میلیارد متر مکعب کسری مخازن آب زیرزمینی داشته است و بیشترین کسری مخازن آب و فرونشست زمین در استان در امتداد رودخانه زاینده رود و باغات بوده است.

بنا بر اعلام روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی  و اکتشافات‌معدنی کشور، بر پایه آمارها ۴۲ هزار و ۳۴۹ حلقه چاه مجاز در استان اصفهان وجود دارد که سالانه ۳.۵ میلیارد متر مکعب آب برداشت می‌کنند و حدود ۲۱ هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که در حال حاضر حدود ۹ هزار و ۸۲۳ حلقه چاه فعال است، حدود ۶ هزار حلقه چاه مسدود شده و بقیه چاه‌ها آبی ندارند و متروکه هستند و به گفته محققان سازمان زمین شناسی اصفهان را پرمخاطره‌ترین منطقه و نماد فرونشست کشور نامگذاری کرده‌اند.

منبع:ایسنا